Một trong những loại cây trồng phù hợp ở đây là Thanh long đỏ (Thanh long ruột đỏ), và chăn nuôi bò. Cây Thanh long đã bước đầu khẳng định sự phù hợp, thích nghi với thổ nhưỡng, khí hậu ở thôn Lùng Châu, xã Phong Quang; là loại cây ăn quả hàng hóa có giá trị kinh tế cao, có khả năng giúp người dân xóa đói, giảm nghèo, nâng cao thu nhập.

Chăm sóc cây thanh long.

Có thể nói, người tiên phong đưa cây Thanh long về trồng đại trà ở Phong Quang là chị Đỗ Minh Thông, chủ cơ sở chăn nuôi bò thịt, trồng cỏ. Qua nghiên cứu, học hỏi kỹ thuật và kinh nghiệm trồng Thanh long ruột đỏ tại xã Nhân Mục, huyện Hàm Yên, tỉnh Tuyên Quang; chị đã mạnh dạn đưa loại cây này về trồng trên đồng đất thôn Lùng Châu với tổng diện tích là 1,6 ha (được biết, đây là diện tích trồng Thanh long lớn nhất trên địa bàn huyện Vị Xuyên).

Chị Thông cho biết, diện tích trên được trồng từ đầu tháng 4.2015, sau 15 tháng chăm sóc, đến đầu tháng 7.2016 đã cho thu hoạch lứa quả đầu tiên đảm bảo tiêu chuẩn, chất lượng và năng suất (theo quy trình, cây phải đủ 18 tháng mới cho thu hoạch).

Đây mới chỉ là năm quả bói đầu tiên, chị Thông cũng cho biết, đến năm thứ 3 trở đi, năng suất quả sẽ tăng lên gấp rưỡi. Cây cho thu hoạch quả liên tục từ tháng 7 đến hết tháng 10 âm lịch. Theo ước tính, từ nay đến hết thời điểm cây cho thu hoạch, cơ sở của chị Thông sẽ thu được 10 tấn quả/ha. Giá quả thanh long trên thị trường Hà Giang hiện có mức giao động rất từ 28 nghìn đến 35 nghìn đồng/kg (thời điểm giá cao nhất là vào những ngày trước mùng một và mười lăm âm lịch hàng tháng).

Ngoài cơ sở của chị Thông, trên địa bàn xã Phong Quang đã có một số hộ cũng trồng cây Thanh long ruột đỏ, nhưng do điều kiện mà trồng với quy mô nhỏ hơn, mặc dù vậy đây vẫn là cây trồng mang lại hiệu quả kinh tế khá cao cho người nông dân.

Cùng với việc trồng Thanh long ruột đỏ, cơ sở của chị Thông đã đầu tư hơn 500 mét vuông xây dựng chuồng trại để nuôi bò hàng hóa, toàn bộ cơ sở vật chất của trại bò được gia đình chị đầu tư trên 600 triệu đồng. Chị Thông phấn khởi cho biết: “Gia đình hết sức vui mừng khi được vay nguồn vốn theo Nghị quyết 209 của HĐND tỉnh, với số vốn được vay là 1,5 tỷ đồng; chúng tôi đã đầu tư vào vườn Thanh long; mua 58 con bò mẹ sinh sản, bò giống Mahattan; mua đất, trồng 16 ha cỏ (8 ha tại xã Phong Quang, 8 ha tại xã Thuận Hòa), mua máy nghiền cỏ với trị giá 46 triệu đồng...

Đây thực sự là nguồn vốn vay hết sức kịp thời cho cơ sở chúng tôi những ngày đầu khởi nghiệp”. Đến thăm cơ sở chăn nuôi bò của chị Đỗ Minh Thông, chúng tôi được chứng kiến đàn bò được chăm sóc hết sức kỹ lưỡng với đội ngũ lao động chăm chỉ, cần mẫn. Hệ thống chuồng trại được xây dựng kiên cố, sạch sẽ thoáng mát, được lắp đầy đủ các thiết bị cần thiết như điện chiếu sáng, máng uống nước tự động, hệ thống chứa, ủ, xử lý chất thải..., được bố trí khoa học, đảm  bảo vệ sinh môi trường.

Được biết, tại cơ sở này có 8 lao động thường xuyên vừa chăm sóc, thu hoạch Thanh long vừa trồng cỏ, chăm sóc đàn bò. Mỗi tháng ngoài được hỗ trợ tiền ăn, mỗi lao động có thu nhập từ 4 đến 6 triệu đồng.

Đỗ Minh Thông, cái tên có vẻ giống tên của đàn ông nhưng chị lại là người phụ nữ nhỏ nhắn, duyên dáng; năm nay vừa tròn 30 tuổi. Là công dân của xã Thanh Thuỷ, sau khi tốt nghiệp Đại học Lâm nghiệp, chị Thông về Thanh Đức giữ cương vị Phó Bí thư Đoàn xã từ năm 2014. Với tính tình sôi nổi, hoạt bát, sáng tạo, chị đã đóng góp nhiều thành tích trong các phong trào Đoàn, đặc biệt là tham gia Chương trình Quốc gia xây dựng Nông thôn mới tại xã.

Với sự đam mê làm giàu chính đáng từ bàn tay, khối óc của chính mình, Đỗ Minh Thông đã thành lập và làm Giám đốc Công ty Xuất, nhập khẩu Minh Thông, có trụ sở tại xã Thanh Thủy. Không dừng ở đó, chị đã cùng gia đình nghiên cứu, khảo sát đất đai, khí hậu, cây trồng, vật nuôi trên địa bàn xã Phong Quang và mạnh dạn đầu tư cho cơ sở chăn nuôi bò thịt, trồng cỏ, Thanh long.

Không những làm giàu cho bản thân và gia đình, Công ty cũng như cơ sở của chị đã tạo việc làm, tạo thu nhập, nâng cao đời sống cho nhiều đoàn viên, thanh niên ở Thanh Đức, Thanh Thủy, Phong Quang, Minh Tân.

Chúng tôi cũng hết sức vui mừng khi nghe thông báo từ chị Đỗ Minh Thông: “Đến 20.10, em cùng với 85 đoàn viên tiêu biểu trong toàn quốc về Hà Nội nhận giải thưởng Lương Định Của do Trung ương Đoàn trao tặng. Hồi hộp quá anh ạ!”. Chúng tôi cũng rất tự hào vì ở mảnh đất biên cương này có những người con như chị; chúc chị tiếp tục gặt hái những thành công!